Dyskalkulia

Co to jest dyskalkulia?

Dyskalkulia należy do grupy tzw. specyficznych trudności w uczeniu się. Termin ten pochodzi z języka łacińskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza trudności w liczeniu (calkulare – liczyć, dys – trudność).
Trudności w uczeniu się matematyki mogą mieć bardzo różne przyczyny, które nie są związane z dyskalkulią np.:

• obniżony poziom intelektualny,
• istotne zaburzenia neurologiczne,
• słaba stymulacja wczesnodziecięca,
• błędy dydaktyczne,
• dysleksja – dziecko ma prawidłowe myślenie matematyczne ale z powodu zaburzynych funkcji percepcyjno-motorycznych może podawać złe wyniki.

Rozpoznanie dyskalkulii musi być zawsze poprzedzone wnikliwym, wieloetapowym specjalistycznym badaniem. U uczniów dotkniętych dyskalkulią mogą wystąpić poniższe symptomy:

Uczeń:

• ma trudności ze zrozumieniem języka matematycznego, przy przynajmniej przeciętnej umiejętności czytania i rozumienia czytanego tekstu;
• zapomina przed skończeniem czytania złożonego algorytmu, co było na początku;
• myli się podczas odczytywania podobnie wyglądających liczb, np. 6 i 9 albo 3 i 8;
• „pomija” przestrzeń między liczbami, np. 9 17 odczytuje jako dziewięćset siedemnaście, lub pomija symbole matematyczne 3,75 odczytuje jako 375;
• ma trudności w rozpoznawaniu, a w konsekwencji w używaniu, symboli związanych z obliczeniami, tj. symboli dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia;
• z trudem czyta liczby wielocyfrowe (złożone z więcej niż jednej cyfry). Szczególną trudność sprawiają mu liczby, w których występuje zero lub zera w środku np. 10003, 70039;
• błędnie odczytuje liczby, np. liczbę 13 odczytuje jako trzydzieści jeden. Często zdarza się, że uczeń poprawnie przeczyta niektóre liczby, a inne przeczyta w odwrotnej kolejności;
• ma trudności z odczytywaniem wyników pomiarów, map, wykresów i tabel;
• nie może przywołać z pamięci liczb, obliczeń, kształtów geometrycznych;
• trudności z oceną wartości miejsca dziesiętnego liczby;
• problemy z rozumieniem pojęć związanych z wagą, przestrzenią, kierunkiem i czasem;
• problemy z rozumieniem pojęć: mniej, więcej ( szacowanie i estymacja);
• trudności z uszeregowaniem liczb ze względu na wartość, np. czy 26 poprzedza 27, czy następuje po 27;
• wątpliwości, która liczba jest większa 71 czy 69;
• problemy z sekwencjami liczb, np. nie może automatycznie stwierdzić, że 64 to o pięć więcej od 59, albo ma trudności w umieszczeniu według określonej zasady liczb w ciągu liczbowym;
• obniżona technika liczenia – musi liczyć na palcach, by poradzić sobie z podstawowymi obliczeniami;
• obniżoną pamięć w odniesieniu do prostych faktów liczbowych, np. tabliczki mnożenia;
• problemy z obliczeniami pamięciowymi spowodowane kłopotami z pamięcią (krótkotrwałą). Uczeń „traci” z pamięci liczby używane w obliczeniach;
• problemy z liczeniem wstecz, np. co siedem, zaczynając od 100;
  obniżona zdolność autokorekty – nie dokonuje korekty niedorzecznych wyników działań np. w działaniu 123+ 241= 1444, przecież wynik 4 cyfrowy jest niemożliwy do uzyskania;
• trudności w wybraniu właściwej strategii w rozwiązywaniu problemów i w zmianie strategii na inną, jeśli uprzednio wybrana jest nieskuteczna (sztywność w myśleniu, uczenie na pamięć, schematyczne odtwarzanie reguł i definicji, które nie mają zastosowania w danym zadaniu);

Polecana literatura
Kurczab. M, Dyskakulia w pytaniach i odpowiedziach.
Walerzak – Więckowska A., Profil Arytmetyczny – przewodnik metodyczny.
Opracowała Anna Morawska