Obserwuj, czy Twoje dziecko słyszy – Poradnia Psychologiczno

Obserwuj, czy Twoje dziecko słyszy ?

Sprawny słuch jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka. Dziecko uczy się rozpoznawać dźwięki otoczenia, słucha mowy, uczy się jej rozumienia i stopniowo nabywa umiejętność porozumiewania się z innymi przy pomocy języka mówionego. Ponadto zdobywa wiedzę o otaczającym świecie , uczy się rozumienia emocji i uczuć, uczy się zachowań społecznych. Uszkodzenie słuchu może uniemożliwić mu rozwój mowy. Jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie środki przeciwdziałające, dalsze negatywne skutki pojawią się podczas nauki czytania i pisania. Dziecko będzie miało problem z rozumieniem czytanego tekstu, co z kolei będzie miało wpływ na przyswajanie wiedzy.

Skutkom wczesnego uszkodzenia słuchu można zapobiec, jeśli dziecko otrzyma pomoc odpowiednio wcześnie – zanim ukończy 6 miesiąc życia. Badania przesiewowe słuchu prowadzone na oddziałach noworodkowych mają na celu wychwytywanie dzieci podejrzanych o niedosłuch. Niezależnie od wyniku badania przesiewowego zachęcam do obserwacji reakcji słuchowych i mowy u swego dziecka. Pamiętać należy, że każde dziecko ma swoje indywidualne tempo rozwoju. Umiejętności opisane w każdym przedziale wiekowym dziecko zdobywa stopniowo. Jeśli odpowiedź na dwa lub więcej pytań jest negatywna lub wątpliwa zgłoś się do swego lekarza rodzinnego.

Wiek	Prawidłowości rozwoju	Obserwuj, czy Twoje dziecko :
do 3. miesiąca życia	Od około 2 miesiąca życia niemowlę zaczyna głużyć ( gruchać ). Głużenie to gardłowe dźwięki przypominające k, g, ch. Jest to czynność odruchowa nie związana ze słyszeniem. W tym okresie dziecko zaczyna reagować uśmiechem na Twój widok. Swoje emocje wyraża płaczem lub gruchaniem.	budzi się przy głośnych dźwiękach? reaguje przestrachem lub mruży oczy słysząc głośne dźwięki ? od około 2 miesiąca reaguje na Twój głos, uspokaja się, gdy Cię słyszy ? głuży ( wydaje gardłowe dźwięki ) ?
4 – 6 miesiąc życia	Około 5 – 6 miesiąca życia niemowlę zaczyna gaworzyć. Świadomie, pod kontrolą słuchu naśladuje dźwięki przypominające mowę: samogłoski, spółgłoski, sylaby. Wypowiedzi przypominają najczęściej brzmieniem: ma, mu, da, di . Barwą głosu potrafi wyrażać emocje, np.: zadowolenie czy niezadowolenie. Dziecko z poważnym uszkodzeniem słuchu nie gaworzy.	zwraca głowę w kierunku źródła dźwięku np.: głosu, zabawek dźwiękowych, szczekającego psa?, reaguje na zmiany Twojego głosu ? budzi się z lekkiego snu, gdy ktoś mówi ?, gaworzy ?
7 – 12 miesiąc życia	Dziecko zaczyna łączyć sylaby w większe grupy. Używa dźwięków naśladujących mowę do wyrażania emocji, czy potrzeb. Zaczyna różnicować usłyszane słowa dostosowując do nich swoje reakcje. Zaczyna reagować na swoje imię, rozumie proste polecenia, zakazy. Pod koniec pierwszego roku życia może wypowiadać 1-2 słowa ze zrozumieniem.	zwraca się w kierunku źródła dźwięku, głosu, grającej zabawki, itp. ? słucha, gdy się do niego mówi ?, reaguje na swoje imię ? rozumie proste słowa, np.: mama, oko, itp. ?, zwraca się w kierunku nazywanych osób, przedmiotów lub pokazuje je palcami ? rozumie proste polecenia i zakazy „ nie wolno”, „chodź tutaj ”? powtarza sylaby (gaworzy)?, używa dźwięków naśladujących mowę, by zwrócić na siebie uwagę ?, próbuje naśladować głosy zwierząt?, próbuje naśladować głośność i rytm Twojego głosu?.
13 – 24 miesiąc życia	To okres, kiedy dziecko opanowuje podstawowy zasób słów określających osoby, przedmioty ze swojego otoczenia. Gwałtownie rozwija się rozumienie mowy. Dziecko stopniowo poszerza zasób słownictwa. Zaczyna spontanicznie łączyć elementy swego słownika w kombinacje dwuwyrazowe. Pod koniec drugiego roku życia słownik dziecka może składać się z ponad 50 słów.	rozumie proste polecenia i pytania, np.: gdzie jest twój but ?, chodź, podaj piłkę …?, umie pokazywać części ciała ?, naśladuje głosy zwierząt ?, kołysze się w rytm muzyki ?, lubi zabawy – rymowanki, np.: „ idzie rak…” , „ koci – koci… ?, wypowiada od kilku do kilkudziesięciu słów ?, próbuje składać po dwa słowa, np.: „ chodź pa – pa ”, „ am nie ” ?.
3 – 4 rok życia	Język dziecka w tym okresie życia jest już dość dobrze ukształtowany. Dziecko potrafi opowiedzieć prostą bajkę lub wymyśloną historyjkę. Jego mowa jest na ogół zrozumiała, także dla obcych.	słyszy, kiedy wołasz je z innego pokoju, słucha radia i telewizji na tym samym poziomie głośności co inni członkowie rodziny? , odpowiada na proste pytania: kto ?, co?, dlaczego ?, itp. ? umie opowiedzieć, co wydarzyło się w przedszkolu, na podwórku ? używa zdań, które składają się z 4 i więcej słów ? , wypowiada się dość swobodnie, na ogół bez powtarzania sylab czy słów?
4-5 rok życia	Systematycznie rozwija się uwaga słuchowa, powiększa się zasób słownictwa	umie wysłuchać z uwagą krótkiej historyjki i odpowiadać na proste pytania związane z jej treścią ?, słyszy i rozumie większość z tego, o czym mówi się w domu, w przedszkolu ?, buduje zdania zawierające dużo szczegółowych informacji ?, z łatwością porozumiewa się z innymi dziećmi i dorosłymi ?, wypowiada prawidłowo większość głosek ?, jego wypowiedzi są na ogół poprawne gramatycznie ?.

Niniejsze informacje zaczerpnięto z książeczki Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków „Matko, czy Twoje dziecko słyszy? ” opracowanej przez dr Marzannę Radziszewską Konopkę.

Rawicz, 03.03.2011 r